Kunst, Schoonheid en Vrijheid

Ik beheer nu twee websites dokterbiemans.nl en biocrow.nl. Op dokterbiemans.nl zal ik mijn vrijere werk, mijn kunst tonen. Het nieuwe tuinieren en stadsgeneeskunde als methode en praktijk, het serieuzere concrete werk, komt voortaan op biocrow.nl. De Club van de Luie Vrolijke Tuinier en het burgerplatform BIOCROW. Het is een communitysite waar mensen kunnen publiceren en lezen over integraal participatief tuinieren. Hoe genezen we de stad en onszelf?

Om tot praktische oplossingen te komen voor hardnekkige problemen is het noodzakelijk anders naar de wereld en jezelf te kijken. Wezenlijk anders wil je echt iets nieuws vinden. Ik zie mezelf in de eerste plaats als kunstenaar en ik gebruik mijn vrijere werk als een inspiratie en verkenning om te verbeelden, te denken en te doen.

Ik vraag me mijn hele leven al af wat kunst is. Ik vermoed dat veel mensen zich dat afvragen. Kunstenaars evenwel vinden hun kunst vaak belangrijker dan zichzelf. Alles voor de ware kunst. Wat is kunst? Laten we Wikipedia raadplegen.

Kunst is de bewuste creatie van iets moois of betekenisvols met behulp van vaardigheid en verbeelding. Het omvat een breed scala aan menselijke activiteiten, waaronder schilderen, tekenen, grafiek, beeldhouwen, moderne mediakunst, theater, dans, muziek en zang, fotografie, film, architectuur, literatuur en poëzie.

Dit is wat je een definitie of een omschrijving noemt. Het gegeven dat het bewust is scheidt het af van schoonheid in de natuur. Natuur is geen kunst, maar een mooie natuurfoto wel. Daar zit een dingetje. Het zijn dus alleen dingen die mensen bewust maken. Een volgend dingetje is ‘een breed scala aan menselijke activiteiten’. Waarom niet alle menselijke bewuste activiteiten waaruit iets moois of betekenisvols uit voortvloeit. In mijn optiek kan dat alles zijn. Stadsgeneeskunde is ook een bewuste creatie die mooi en betekenisvol is.

Welke definitie geeft Chatgtp?

Kunst is een creatieve expressievorm die wordt gebruikt om emoties, ideeën, en verhalen uit te drukken. He kan verschillende vormen aannemen, zoals schilderijen, beeldhouwwerken, muziek, dans, theater en nog veel meer. Kunst kan zowel esthetisch als intellectueel stimulerend zijn, en het speelt een belangrijker rol in cultuur, geschiedenis en maatschappij. Het is vaak subjectief en kan verschillende interpretaties hebben, afhankelijk van de kijker of luisteraar.

Het is een creatieve expressievorm, die verschillende vormen kan aannemen. Die wordt gebruikt… door ons mensen vermoed ik. Als of het iets is dat los van ons bestaat. Wikipedia beschrijft het wat functioneler… bewuste creatie. De laatste zin schraapt alles bij elkaar; Esthetische en intellectueel stimulerend, belangrijke rol, subjectief, verschillende interpretaties en afhankelijk van kijker of luisteraar.

Bestaat kunst eigenlijk wel?

Natuurlijk bestaat kunst. Mooie en lelijke kunst, autonoom en geëngageerde kunst, amateur en professionele kunst en ga zo maar door. Vakmanschap wordt gewoonlijk ook als kunst gezien. Het is onzinnig kunst te willen definieren. Het laat zich niet vastspijkeren in een paar zinnen, maar de betekenis wervelt rond het begrip kunst en de vraag is dit kunst? Is dit moeilijk? Is dit waardevol? Is dit mooi? Allemaal subjectief en voor meerdere uitleg vatbaar. Wat dit aangaat heeft wetenschap zichzelf behoorlijk vastgespijkerd omdat de resultaten reproduceerbaar en algemeen geldig dienen te zijn. Bij kunst is dat niet mogelijk hoewel sommigen het blijven proberen net zoals wetenschappers hun intuïtie en verbeeldingskracht blijven gebruiken. Wetenschap is natuurlijk ook een bewuste creatie.

Mooie en betekenisvolle dingen die we maken. Er is zelfs sprake van levenskunst als iemand een mooi en betekenisvol leven heeft geleid. Gisteren nog hoorde ik op televisie een kunsthandelaar, voor een in mijn ogen lelijk schilderij, zeggen tegen een geïnteresseerde koper; ‘dat het er bij kunst vooral om gaat wat jezelf mooi vindt en dat het jou iets doet.’ Voor mij is dat de easy way out. Wat ik mooi vind hoeft iemand anders niet mooi te vinden en wat ik mooi vind ontwikkelt zich ook door de tijd. Bovendien ik zie mezelf als kunstenaar en ik maak dus bewust dingen die mooi en betekenisvol zijn. Hier zit de essentie en dynamiek van kunst als menselijke creatieve expressievorm. Je hebt publiekskunstenaars en kunstenaars die hun eigen weg volgen.

Volgens mij zijn alle kunstenaars uiteindelijk publiekskunstenaars. De een gaat voor applaus en populariteit, de ander voor authenticiteit en erkenning. Ga je voor de brede waardering of de waardering van top. De meesterkunst zogezegd, het MoMa spul versus de ‘kunst’ van de gewone mensen. Daar zijn de aanhalingstekens. Die zijn er altijd. Want binnen en buiten ons creatieve gefriemel; wat zijn de meesterwerken? Dit is subjectief en hangt af van de kijker.

Wat is er zo goed aan de Mona Lisa dat het boven alle andere schilderijen uitsteekt? Het heeft die plaats veroverd omdat die plaats er is. Gecreëerd door kunstkritiek, kunsthandel en musea die alles vergelijken en een prijs geven. Eentje is de beste. Daar worden we het nooit over eens. Dat is continue creatieve creatie en in de ruimste definitie dus ook kunst. Het gebeurt vast deels bewust. Wat te denken van immaterieel erfgoed, dansen en rituelen… moeten we die bewaren door ze te blijven herhalen. Waardevolle traditie die overigens massaal is weggevaagd door de moderniteit en de moderne kunst.

De kunstmarkt wordt gesubsidieerd, kunsthandel verkoopt kunst als belegging, speculeert en natuurlijk zijn er witwaspraktijken en manipulatie. Kunstenaars zijn de sterren op de kermis van handel en wandel.

Voor we verdwalen laten we terugkeren naar onze manier van kijken en doen. Ik ben westers, opgegroeid met westerse wetenschap en waarden. Ik kijk vanuit de traditie met een westerse blik. Inmiddels werk ik al zo’n twintig jaar in de multiculturele volkswijken van Rotterdam. Ik vind de niet Westerse standpunten, die ik dagelijks tegenkom interessant en inspirerend. Ze geven me een ander gezichtspunt. Zo kan je het ook zien. Daar leer je van. Ik ben nu eenmaal Westers en wit. Dat is niet slecht dat is een feit. Ik hou van Westerse filosofie en wetenschap omdat ik dat zo goed ken.

De wereld globaliseert. We kunnen dat niet stoppen. Het heeft geen zin de oude Westerse blik en waarden te verdedigen wanneer deze niet meer mooi en betekenisvol zijn. Kolonialisme, rabiaat kapitalisme, rascisme, waar eerst nog vertrouwen was in de Westerse democratie en het redelijke debat is er nu polarisatie en tweestrijd rondom precies deze thematiek. De teloorgang van onze beschaving.

Hoe zien wij elkaar en wat doen we met elkaar?

Misschien gaat de beste kunst daar wel over.

Want wat betekent vrijheid zonder de ander?

Wat betekent vrijheid zonder schoonheid?

Wat betekent vrijheid zonder kunst?

Ik bedoel maar en ik heb het hier nog niet eens over liefde en haat gehad. En bovendien. De beste kunst is voor iedereen weer anders. Wie vindt Bohemian Rhapsodie werkelijk het mooiste nummer ooit gemaakt? Maar het is zeker kunst.