Strijd

Wij willen niet aan een nederlaag denken, capitulatie of zelfs maar terugtrekken. Wijzelf vinden onze strijd wezenlijk maar niet iedereen deelt die mening.

In de complexe analyse bekijk je een begrip van alle kanten in gebruik en betekenis. Zo definieer of beter leer je een begrip kennen door haar context en relaties. Dit essay doet een poging het begrip ‘strijd’ complex te analyseren.

Er zijn vele vormen van strijd. Tussen soldaten in de oorlog maar ook een zieke die strijd levert met zijn ziekte. Ergens tegen vechten. Wie doet het niet? Vechten tegen verlangens en verleidingen die niet mogen of kunnen. Het einde van de strijd is de overgave en de overwinning. Waarna zich een nieuwe strijd ontwikkelt hopelijk een lieflijke. Strijd zal er zijn en strijden wij niet tegen elkaar of onszelf dan wel tegen de natuur. Waar wij onlosmakelijk mee zijn verbonden. We komen er uit voort en we gaan er weer heen.

Strijd is dus onvermijdelijk. Daar tegenover staat vrede met jezelf en de wereld. Op de grotere schaal houdt het elkaar in evenwicht. We hebben talloze beschavingen in vrede opgebouwd en in strijd weer afgebroken. Zonder strijd geen vernieuwing zonder vrede geen groei. Het idee om oorlog de wereld uit te kunnen krijgen en dat alle volkeren dan in vrede leven is inspirerend maar onwerkelijk. De frontlinie verplaatst zich. Veel macht zit nu bij de techgiganten en het grootkapitaal. Ze hebben zich tussen ons ingewrongen en manipuleren onze interactie voor eigen doeleinden; geld en macht.

Ik stel het simpel voor het overzicht. Enerzijds de techbedrijven versus de overheid. En wijzelf in strijd met de wereld om ons heen. We worden belaagd door zowel de overheid als de multinationals. Het is een en al verleiding en comfort. Consumeren is tot kunst gemaakt en noodzakelijkheid in ons leven. We geloven erin en zo niet kunnen we ertegen strijden. Maar als je erin gelooft kun je meer genieten van het consumeren. Wat levert het op ertegen te strijden?

De strijd tussen overheden en multinationals is politiek versus winstbejag in een verweven afhankelijkheid. En toch, een volksopstand kan de boel doen kantelen. Om deze reden is een strijd tegen de consumptiemaatschappij met haar nieuwste verleider; de kunstmatige intelligentie een gevolg van onze drang naar vrijheid. Macht over ons eigen leven en omgeving.

Ik gebruik mijn telefoon veel en dagelijks. Ik ben kritisch op alle nieuwe ontwikkelingen maar ik gebruik ze wel en ik waardeer ze ook. De enige weg in deze strijd is ze op een goede manier te gebruiken. Alas consumeren. Maar wat is goed gebruiken?

Daar zal het de komende jaren over gaan. Goed ontwerpen en goed gebruiken. Dat zal gaan zoals altijd met vallen en opstaan maar het verdwijnt niet; we laten onze ‘precious’ niet los.

De strijd kent een ander genot dan vrede en als we naar de geschiedenis kijken zien we dat dit onweerstaanbaar is. Wij mensen strijden graag ergens tegen. We houden van de overwinning maar ook van de nederlaag. In vredestijd strijden we met andere middelen die eigenlijk net zo krachtig zijn. Met deze wapens kunnen de echte wapens de wereld uit. De Verenigde Naties zou dan ietsje machtiger moeten zijn dan nu. Hoe kan dat zonder wapens? Massale volksopstand lijkt me de enige weg. We kunnen niet zonder geweld en oorlog. En dus wapens.

Mijn eigen positie is er een van twijfel en zekerheden die onderling strijden. Je kunt alles zien als strijd maar is het wel strijd? Zijn er mensen die niet twijfelen? Is zekerheid een bastion dat verdedigd dient te worden door twijfel te bevechten of juist te gebruiken? Is ‘strijd’ de enige weg om je doel te bereiken?

Door twijfel je zekerheid versterken of leren leven met onzekerheid? Voor beiden valt wat te zeggen maar het zijn verschillende ‘strijdtactieken’. In het eerste geval is zekerheid het doel en in het tweede een prettige omgang met de essentiële onzekerheid van het leven. Zijn wij het die strijden of zijn wij slechts een gevolg van strijd tussen tegengestelde krachten? Wat of wie is aan het vechten? Al deze vragen zijn niet eenduidig en dus met zekerheid te beantwoorden.

Godsdiensten zien het leven als een strijd tussen goed en slecht. Wat is goed en wat is slecht? Dat is dan de belangrijkste vraag. Wederom niet eenduidig te beantwoorden hoewel ze dat natuurlijk wel proberen en met succes. Stel je voor dat ‘goed’ en ‘slecht’ niet bestaan buiten onszelf. Dat zou best kunnen. Het zijn dan intermenselijke constructen die niets met de werkelijkheid te maken hebben. Dat is vreemd.

Er zijn allerlei soorten strijden. Ik zal het Chatgtp eens vragen. Kijken hoe artificiële intelligentie ons hier kan helpen.

Kun je een verzameling maken van de strijd tussen mensen en de strijd met onszelf?

Natuurlijk! Hier is een verzameling van verschillende soorten strijd die mensen ervaren, zowel in relatie tot anderen als intern in zichzelf:

Strijd tussen Mensen

1. Sociale Strijd: Conflicten tussen groepen of individuen als gevolg van verschillende belangen, waarden of overtuigingen. Voorbeelden zijn sociale onrust, politieke conflicten en etnische of religieuze spanningen.

2. Economische Strijd: Concurrentie om middelen, zoals werkgelegenheid, grondstoffen en welvaart. Dit kan leiden tot ongelijkheid, uitbuiting en klassenconflicten.

3. Familiale Strijd: Conflicten binnen families, zoals generatieconflicten, onenigheid over waarden of erfzaken. Dit kan leiden tot langdurige wrok en breuken binnen relaties.

4. Vriendschapsconflicten: Strijd tussen vrienden die voortkomen uit jaloezie, miscommunicatie of competitie. Deze conflicten kunnen de dynamiek van de relatie aantasten.

5. Politieke Strijd: Strijd tussen verschillende politieke ideologieën of partijen, resulterend in verkiezingsstrijd, beleidsconflicten of revolutionaire bewegingen.

Strijd met Onszelf

1. Innerlijke Twijfel: Strijd met zelfvertrouwen en het gevoel van eigenwaarde, waarbij men zelfkritisch is of onzeker over zijn of haar capaciteiten.

2. Morele Dilemma's: De interne strijd om te kiezen tussen wat juist is en wat voordelig is, wat kan leiden tot schuldgevoelens of spijt.

3. Angst en Onzekerheid: Het worstelen met angsten over de toekomst, gezondheid of persoonlijke relaties, wat leidt tot stress en emotionele uitputting.

4. Identiteitscrisis: De strijd om een duidelijke zelfidentiteit of levensdoel te vinden, vooral tijdens levensovergangen zoals de adolescentie of midlife.

5. Verslaving: De strijd tussen verlangen naar een verslavende substantie of gedrag en de wil om gezonde keuzes te maken. Dit kan leiden tot gevoelens van zelfverachting en strijd om herstel.

6. Emotionele Strijd: Het omgaan met intense gevoelens zoals woede, verdriet of frustratie. Deze interne strijd kan voortkomen uit trauma, verlies of onverwerkte emoties.

7. Balans en Prioriteiten: De strijd om een balans te vinden tussen werk, gezin, sociale verplichtingen en persoonlijke tijd, wat kan leiden tot een gevoel van overweldiging.

Deze verzamelingen van strijd helpen laten zien dat menselijke ervaringen complex en veelzijdig zijn, met zowel externe als interne uitdagingen die ons leven vormgeven. Het erkennen van deze strijd kan ons helpen empathie en begrip voor onszelf en anderen te ontwikkelen.

Deze lijst is omvangrijk maar zeker niet uitputtend want waar is de strijd in de oorlog en de liefde. Het is eindeloos. Je kunt allerlei categorieën van strijd verzinnen of ontdekken. Je kunt het ook laten en strijd herkennen waar deze plaatsvindt en dat is dus overal in het kleine en het grote. De vraag wat je wint met al deze strijd is niet te beantwoorden. Zoals vaak in deze omstandigheden gezegd: ‘er zijn alleen verliezers’.

Dat bestrijd ik. Laten we het woord ‘strijd’ in relatie brengen met het woord ‘spel’. Alles is een spel. Dat is allesomvattend en neutraal. Oorlog is een spel dat heel serieus genomen wordt. De strijd zit in het willen winnen of in ieder geval jezelf en je positie verbeteren. Wij zijn calculerende wezens alhoewel dat calculeren beperkt is. Emoties breken erdoorheen en iedereen heeft het sowieso door. Die calculeren ook. Het spel waar de trofee onzichtbaar is maar zich manifesteert in een lekker gevoel als je denkt dat je iets wezenlijks wint. Het spel gaat door. Zoveel mensen krijgen trofeeën, prijzen, zodat het lijkt of ze bestaan en dat een een nog grotere trofee is te verdienen. Zelfverwezenlijking of een fijn gezin.

Deze improvisorische verkenning van het begrip strijd met een bijdrage van kunstmatige intelligentie maakt inzichtelijk dat, hoewel strijd wezenlijk is aan ons bestaan en evolutie, het zich moeilijk laat vastpinnen en het spel dat wij gedwongen dan wel vrijwillig spelen bepaalt uiteindelijk de strijd die wij voeren.

De schoonheid van het spel is datgene wat de strijd ontstijgt. De liefde en de haat, want in beiden zit schoonheid het is strijd in een spel. Dit is een voorlopige conclusie want de complexe analyse is nooit volledig en heeft in deze dezelfde kwaliteit als onze kennis.